یک سنگ نبشته ( بر روی سنگ سیاه آتشفشانی – Basalt ) از عبدالملک مروان در سال 1961 در کناره دریاچه ” بحر الطبريين – در نردیکی بلندی‌های گولان ” به دست آمده است که نشان می دهد این خلیفه سرپرستی توسعه یا مرمت جاده مابین دمشق و اورشلیم – بیت المقدس را در سال 694 بر عهده داشته است. این سنگ نبشته در موزه اروشلیم به نمایش گذاشته شده است.

 سنگ نبشته عبدالملک مروان در کناره دریاچه “بحر الطبريين” به خط کوفی ( بدون نقطه)

Moshe Sharon, An Arabic Inscription from the Time of the Caliph ‘ Abd al-Malik, Bulletin of the School of Oriental and African Studies 29, London (1966), PP, 367-372; Israel Museum, Jerusalem, Inventar Nr. IAA 63-428

——————————————-————————————————–  

  رونوشت سنگ نبشه عبدالملک مروان ( بدون نقطه )

آغاز یا اصل خط عربی بدون نقطه و بدون حروف صدادار بود. از 28 حروف بی صدا عربی فقط مفهوم 7 حرف به طور دقیق مشخص بودند. بعضی از حروف بی صدا می توانستند 2 تا 7 معنی های مختلفی داشته باشند و به همین علت نیز درک مفهوم بسیاری از نوشته های قدیمی عربی مشکل است. نقطه گذاری حروف عربی از قرن 8 ببعد مشاهده می شود. سنگ نبشته عبدالملک پس از نقطه گذاری :

رونوشت سنگ نبشته عبدالملک مروان ( پس از نقطه گذاری)

همچنین مسجد ” قبه الصخره ” در اروشلیم به دستور عبدالملک ساخته شد ( 694 ). چهار ستون در قسمت داخلی مسجد مانند چهارتاق معابد زرتشتیان بنا شده اند. 

بخشی از سنگ نبشته عبدالملک در مسجد ” قبه الصخره ” ( خدایا از فرستاده ات مسیح پسر مریم نگهداری کن )

ابوالعباس عبدالله مأمون پسر هارون‌الرشید پس از بازدید مسچد قبه الصخره دستور داد که اسم او ( مأمون ) را  جایگزین  اسم عبدالملک مروان بر سنگ نبشته در داخل مسجد کنند.

رونوشت سنگ نبشته مسجد قبه الصخره با اسم مأمون

 .هنوز هم این سوال مطرح است که چرا عبدالملک مروان ” قبه الصخره ” را در اروشلبم بنا کرد و نه در دمشق ، یا مکه